Việc cáo buộc Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ, gọi tắt là NSA, thu thập hàng triệu cú điện thoại xuyên Đại Tây Dương và nghe lén điện thoại di động của các nhà lãnh đạo thế giới đã làm vẫn đục một hội nghị các nhà lãnh đạo châu Âu tại Brussels. Một số người cho biết những cáo buộc này đã làm mất lòng tin của họ đối với chính quyền Obama. Những người khác nói những tiết lộ này phá hoại mối quan hệ thiết yếu xuyên Đại Tây Dương và có thể làm phức tạp những cuộc thương thảo mậu dịch giữa hai khối kinh tế lớn nhất thế giới.

Tầm cở và phạm vi việc do thám của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ làm cho các nhà lãnh đạo châu Âu phẫn nộ.

Tổng thống Pháp Francois Hollande gọi việc này “không thể chấp nhận được.”

Thủ tướng Đức Angela Merkel mà điện thoại di động bị Mỹ nghe lén nói lòng tin của bà bị lay chuyển nghiêm trọng.

Và tại một cuộc họp của EU ở Brussels, Bộ trưởng Ngoại giao Đức Guido Westerwelle yêu cầu được biết sự thật.  Ông nói: “Đối với chúng ta, do thám bạn thân và đối tác hoàn toàn không chấp nhận được. Điều này phá hoại lòng tin và có thể làm hại tình bạn của chúng ta.”

Tòa Bạch Ốc phủ nhận những cáo buộc nghiêm trọng nhất, cho rằng Hoa Kỳ không theo dõi và sẽ không theo dõi thông tin liên lạc của nhà lãnh đạo Đức. Tuy nhiên không rõ là Hoa Kỳ có làm việc này trong quá khứ hay không.

Chủ tịch Quốc hội châu Âu Martin Schulz bày tỏ sự mất tin tưởng: “Tôi đã hỏi các giới chức Mỹ là việc này có đúng không. Họ trả lời là có lẽ…vì những biện pháp chống khủng bố… Tôi có thể đảm bảo là Quốc hội châu Âu không có kế hoạch tấn công khủng bố vào nước Mỹ.”

Trừ phi Hoa Kỳ chứng minh những cáo buộc là không đúng sự thật, ông Schulz khuyến cáo ngưng các cuộc thảo luận về một thoả thuận mậu dịch hai chiều giữa châu Âu và Hoa Kỳ. Các nhà lãnh đạo châu Âu đã giảm nhẹ tầm quan trọng của những nhận định này.

Tuy nhiên chuyên gia về mậu dịch Stephen Szabo tại Viện Xuyên Đại Tây Dương nói những cáo buộc do thám làm phức tạp những cuộc thương thuyết đang diễn ra.

Ông Szabo nói: “Tôi nghĩ điều gì sẽ xảy ra là vấn đề riêng tư của các dữ liệu, là điều Pháp đã thúc đẩy một cách mạnh mẽ, hiện nay sẽ trở thành vấn đề nghiêm trọng hơn. Đức đã công khai muốn có một thoả thuận về tính riêng tư của các dữ liệu và tôi nghĩ việc này sẽ làm cho các cuộc thảo luận thêm khó khăn.”

Các giới chức mậu dịch Hoa Kỳ cho rằng những cuộc nói chuyện liên hệ đến việc do thám của Cơ quan An ninh Quốc gia nên được xử lý riêng rẻ không dính líu gì đến các cuộc thương thuyết về mậu dịch.

Tuy nhiên ông Szabo nói tranh cãi này có thể giúp cho các công ty châu Âu ở thế mạnh hơn.  Ông nói tiếp: “Đây là những tin tức xấu đối với các công ty Mỹ, những công ty Internet như Google và Apple và những công ty khác, vì hiện nay có những công ty của châu Âu, của Đức mời chào rằng 'hãy đến với chúng tôi, vì chúng tôi có thể bảo vệ dữ liệu của các bạn’. Do đó các công ty Mỹ sẽ bị tổn thương, sẽ mất hàng tỉ đô la.”

Các chuyên gia nói một hiệp ước mậu dịch Xuyên Đại Tây Dương có thể là một thoả thuận mậu dịch song phương lớn nhất trong lịch sử, tương ứng với một nửa sản lượng kinh tế thế giới và khoảng 30% mậu dịch toàn cầu.