Canh Tý, năm thứ 1 Trưng Trắc Nguyên là họ Lạc, con gái của Lạc tướng huyện Mê Linh, , vợ của Thi Sách ở huyện Chu Diên đả cùng em dựng cờ nổi dậy. Hai bà đánh đuổi Thái thú Tô Định và tự lập làm vua, xưng là họ Trưng được 3 năm. Sau đó nhà Hán phái tướng Mã Viện sang đàn áp. Do bị cô lập và quân đội chưa tổ chức hoàn thiện  nên không đủ sức chống cự. Hai Bà Trưng đã tuẫn tiết trên dòng sông Hát để giữ vẹn khí tiết. Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng được coi là sự kiện đấu tranh giành lại quyền độc lập đầu tiên của dân tộc Việt Nam.

Mã Viện đuổi theo đánh quân còn sót là bọn Đô Dương. Đến huyện Cư Phong thì [bọn Đô Dương] đầu hàng, [Viện] bèn dựng cột đồng làm giới hạn cuối cùng của nhà Hán. (Cột đồng tương truyền ở trên động Cổ Lâu châu Khâm. Viện có câu thề: "Cột đồng gãy thì Giao Châu diệt". Người Việt ta đi qua dưới cột ấy, thường lấy đá chất vào, thành như gò đống, vì sợ cột ấy gãy.