Nguồn: RFA

 Mụn trứng cá là một triệu chứng trên da khá phổ biến, nhất là ở độ tuổi dậy thì, gây ra nhiều khó khăn, phiền phức về tâm lý cho những người không may bị mụn. Mới đây các bác sĩ Mỹ đã công bố một hướng dẫn mới về cách điều trị mụn cho thanh thiếu niên khá hiệu quả.

Mụn và nguyên nhân gây mụn:

Với rất nhiều các bạn trẻ, bị mụn là điều khá phổ biến và cũng rất nhiêu khê, phiền phức. Mụn ít có thể che bớt bằng mỹ phẩm hoặc cho qua, mụn nhiều làm ảnh hưởng đến vẻ bề ngoài và có thể gây ảnh hưởng tâm lý. Đã có nhiều cách chữa trị mụn cả đông lẫn tây y kết hợp được các bạn trẻ sử dụng từ lâu nay, như mua thuốc bôi chống mụn, uống nước lá cây làm mát cơ thể, uống thuốc ngừa thai… Nhưng đâu là cách chữa trị tốt nhất?

Câu trả lời có thể nằm trong một hướng dẫn mới đây của hiệp hội American Acne and Rosacea công bố. Hướng dẫn này ngay sau đó đã được các bác sĩ nhi khoa Mỹ ủng hộ trên một báo cáo được công bố trên tạp chí nhi khoa của Mỹ hồi tháng 5 vừa qua. Bác sĩ Lawrence Eichenfield, người đứng đầu báo cáo cho biết:
Bản hướng dẫn mà chúng tôi mới công bố gần đây trên tạp chí nhi khoa, chủ yếu là để hướng dẫn chẩn đoán và điều trị mụn trên trẻ. Mụn có thể được phát hiện từ trẻ nhỏ cho đến tuổi dậy thì và sau đó. Có những người bị mụn là do vấn đề hormone. Điều này rất quan trọng vì rõ ràng là chúng ta không thấy trẻ 3 hay 4 tuổi có mụn. Nguyên nhân là vì hormone trên các tuyến nhờn trên da chưa được kích thích. Chúng tôi chủ yếu thấy mụn xuất hiện ở khoảng 90% trẻ tuổi teen và dưới teen. Cho nên có thể nói đây là một nguyên nhân tổng hợp của gene và yếu tố môi trường.

Mụn thường xuất hiện trên mặt, cổ, lưng, ngực, và vai, tức là ở những nơi có nhiều tuyến nhờn. Mụn cũng được chia ra làm nhiều loại nhưng thường được chia làm hai dạng chủ yếu là loại không viêm và loại viêm. Loại không viêm là các loại mụn đầu đen và trắng. Đây là các loại mụn gây nên bởi các lỗ chân lông bị nghẽn do dầu, da chết, đôi khi là vi khuẩn. Loại viêm là các mụn nổi lớn cho thấy dấu hiệu viêm ở lỗ chân lông. Loại viêm thường phổ biến có màu đỏ và có phần mủ trắng ở đầu, dễ vỡ. Một loại mụn gây viêm phổ biến khác nữa là mụn đặc lớn nằm dưới da do đóng kết sâu dưới lỗ chân lông. Cũng có loại mụn lớn, chứa mủ gây đau. Đây là loại mụn gây sẹo cần được chú ý.

Theo các bác sĩ, phần lớn các loại mụn dần dần sẽ tự biến mất theo thời gian nhưng đối với một số người, các loại mụn này có thể kéo dai dẳng cho đến tận ngoài 40, đặc biệt ở phụ nữ.

Phương pháp điều trị:

Bản hướng dẫn mới về điều trị mụn tại Mỹ cho thấy ngày nay, các bác sĩ đã có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả với hầu hết tất cả các loại mụn. Tùy theo từng nguyên nhân gây mụn khác nhau mà các bác sĩ sẽ áp dụng phướng pháp điều trị khác nhau.

Đối với những người bị mụn nhẹ, việc điều trị chủ yếu là dùng thuốc mua ở quầy không phải kê đơn. Người sử dụng có thể mua các loại nước rửa mặt làm sạch chất nhờn trên da, và bôi thuốc. Các thuốc phổ biến dạng này bao gồm benzoyl peroxide hay salicylic acid, mặc dù thuốc salicylic acid chưa được nghiên cứu nhiều. Theo bác sĩ Eichenfield, thuốc benzoyl peroxide thường có tác dụng hơn so với salicylic acid.

Đối với những người bị mụn từ trung bình đến nặng, việc điều trị sẽ là sử dụng các loại thuốc kê đơn từ bác sĩ. Bác sĩ Eichenfield giải thích về các phương pháp điều trị phổ biến hiện nay với mụn như sau:

Có rất nhiều chữa trị hiện nay có thể kiểm soát và điều trị mụn ở mọi người, mọi loại tuổi. Chúng tôi chia chúng ra theo nguyên nhân gây ra mụn. Có những thuốc dùng để chống việc lỗ chân lông bị bít lại, đây là loại thuốc có chứa một hoạt chất dạng vitamin A, gọi là retinoid. Sử dụng retinoid trên da có thể chấm dứt phần lớn các loại mụn đầu đen, trắng, và loại viêm. Một loại thuốc thứ hai nữa là kháng sinh, giúp giảm vi khuẩn trên da, vì đây là một trong các nguyên nhân gây mụn. Các vi khuẩn tìm thấy trên chất nhờn tiết từ da gọi là P acne. Chúng tôi sử dụng kháng sinh bôi trên da hoặc nếu trường hợp bị nặng thì uống thuốc. Ngoài ra chúng ta cũng có các loại thuốc hormone để tránh mụn, chúng tôi gọi là liệu pháp hormone. Đôi khi có thể là thuốc ngừa thai. Đối với các trường  hợp bị nặng, chúng tôi có Isotretinoin mà mọi người hay gọi là Accutane. Đây là một loại thuốc rất mạnh có thể có tác động lên hầu hết mọi loại mụn. Các loại thuốc bôi trên da có nhiều loại, loại bôi xong rửa đi, loại để lại trên da, có loại là kết hợp.

Khi phải đánh giá có cần phải điều trị hay không chúng ta cần xem xét về ảnh hưởng của mụn với người đó, nếu nó ảnh hưởng, thì cần phải đi khám và có điều trị bởi vì giờ đây chúng ta đã có những liệu pháp rất hiệu quả."

Tùy từng người, tác dụng của thuốc có thể thấy ngay lập tức hoặc có thể lâu hơn đến vài tháng. Bác sĩ Eichenfield cho biết về thời gian điều trị và liều thuốc dùng để tránh bị mụn trở lại như sau:

"Phần lớn các phương pháp điều trị của chúng tôi sẽ mất khoảng 2 đến 3 tháng để thấy được kết quả rõ rệt. Bạn cũng có thể thấy những kết quả nhất định sau 1 đến 2 tuần dùng thuốc. Nhưng bệnh không thể hết 70% sau 1 đến 2 tuần mà cần nhiều thời gian hơn thế. Đối với những người bị mụn từ trung bình đến nặng, theo hướng dẫn, có thể dùng kết hợp thuốc uống và thuốc bôi, bao gồm Retinoid và kháng sinh. Họ sẽ thấy tốt hơn rất nhiều sau khoảng 2 đến 4 tháng. Chúng tôi không dùng kháng sinh toàn bộ thời gian điều trị nhưng chúng tôi cũng không ngừng áp dụng tất cả các loại thuốc đồng thời vì có nhiều khả năng mụn sẽ quay trở lại, vì thế chúng tôi dùng các biện pháp điều trị tích cực ban đầu, sau đó giảm dần, bỏ thuốc uống, mà chỉ dùng thuốc bôi trên da.

Việc sử dụng các loại thuốc chữa mụn đôi khi cũng có phản ứng phụ. Với các loại thuốc mua tại quầy không kê đơn, phản ứng phụ phổ biến nhất là da bị khô. Trong khi đó, việc dùng kháng sinh cũng có thể gây chóng mặt, đau bụng, dị ứng, và ở nữ giới là bị nấm bộ phận sinh dục.

Đối với thuốc isotretinoin (thuốc hãng là accutane hoặc claravis) có thể có phản ứng phụ là gây dị tật ở trẻ sơ sinh. Vì vậy những phụ nữ có mang hoặc có khả năng có mang thường được khuyên không nên sử dụng thuốc này. Ngoài ra dạng thuốc này cũng có thể gây viêm ruột, trầm cảm, mặc dù hiệp hội nhi khoa Hoa Kỳ không khẳng định có bằng chứng rõ rệt về phản ứng phụ này.

Khi nào cần đi gặp bác sĩ?

 Với nhiều người, việc bị mụn là điều bình thường và có thể không cần đi khám bác sĩ. Nhưng đối với thanh thiếu niên, vốn hay bị nhiều mụn, việc cân nhắc đi khám bác sĩ để có chẩn đoán và điều trị là điều nên làm. Đó là chưa kể với những trường hợp bị mụn viêm gây sẹo lâu dài. Bác sĩ Eichenfield cho biết:

"Mụn cũng có thể gây hậu quả lớn. vì thế chúng ta phải chẩn đoán xem liệu các mụn đó có để lại sẹo trên da bởi tránh bị sẹo trên da dễ hơn xóa sẹo sau đó. Thứ hai chúng ta phải hiểu là có rất nhiều người bị ảnh hưởng rất nặng nề bởi mụn, bởi nó có thể ảnh hưởng đến quan hệ với bạn bè đồng lứa, ở trường học và chỗ làm. Trong các trường hợp bị nặng, mụn có thể gây ảnh hưởng tâm lý. Cho nên khi phải đánh giá có cần phải điều trị hay không chúng ta cần xem xét về ảnh hưởng của mụn với người đó, nếu nó ảnh hưởng, thì cần phải đi khám và có điều trị bởi vì giờ đây chúng ta đã có những liệu pháp rất hiệu quả.

Các bác sĩ cũng thường khuyên bệnh nhân nên điều trị mụn để tránh bị sẹo hơn là chữa sẹo sau này, mặc dù hiện nay đã có các phương pháp xóa sẹo, làm căng da mặt bằng laser rất hiệu quả. Việc xóa sẹo được coi là can thiệp thẩm mỹ thường rất đắt tiền và không được bảo hiểm chi trả.

Một vấn đề nữa thường được những người có mụn đưa ra hỏi bác sĩ là chế độ ăn có thể ảnh hưởng thế nào đối với việc bị mụn? Từ những năm 1930, đã có lý thuyết cho rằng việc ăn nhiều đường và socola có thể gây mụn. Nhưng một nghiên cứu vào những năm 1960 cho thấy không có mối liên hệ nào giữa chế độ ăn này với mụn. Tuy nhiên, cách đây vài năm, đã có những nghiên cứu khác về mụn cho thấy có thể chế độ ăn nhiều đường làm tăng mụn.

Mặc dù vậy, theo bác sĩ Eichenfield, vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng về chế độ ăn với mụn. Nói như vậy nhưng lời khuyên chung của các bác sĩ da liễu vẫn là nên chọn một chế độ ăn hợp lý với cơ thể. Nhưng điều quan trọng hơn cả là thanh thiếu niên giờ đây không còn phải lo ngại về những vết mụn khó chịu trên da vì các bác sĩ đã có những điều trị hiệu quả với vấn đề này.