Thụy My - Chính quyền Trung Quốc hôm nay 28/06/2013 đang tăng cường các biện pháp an ninh tại Tân Cương, vùng đất rộng lớn mà dân cư đa số theo Hồi giáo, vào thời điểm sắp đến ngày kỷ niệm vụ nổi dậy đẫm máu tại thủ phủ Urumqi năm 2009. Con số người thiệt mạng trong vụ đụng độ hôm thứ Tư 26/06/2013 đã lên tới 35 người.

Tân Hoa Xã hôm nay gọi vụ đụng độ hôm thứ Tư là « khủng bố ». Theo hãng tin chính thức của Nhà nước Trung Quốc, thì đám đông vũ trang bằng dao vào lúc hừng đông đã tấn công vào các đồn công an và trụ sở chính quyền của thành phố Lukqiu nhỏ bé, nằm cách Urumqi 250 km và cách Bắc Kinh 3.000 km.

Bà Hoa Xuân Oánh (Hua Chunying), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc sau đó cũng lặp lại đây là « một vụ tấn công khủng bố thô bạo ».

Số người thiệt mạng trong vụ này trước đây được loan báo là 27, nay Tân Hoa Xã điều chỉnh lại là 35 người chết, trong đó có 11 người nổi dậy bị công an bắn chết, và 24 người khác trong đó có cả công an. Trong số các nạn nhân tử thương có 16 người Duy Ngô Nhĩ, bên cạnh đó có 21 công an và thường dân bị thương, bốn người nổi dậy khác bị thương đã bị bắt tại chỗ.

Tình hình đang rất căng thẳng tại Tân Cương, khi tuần tới là đến ngày kỷ niệm bốn năm các cuộc nổi dậy quy mô nhất từ trước tới nay. Tại Urumqi hôm 05/07/2009 và ba ngày liên tiếp sau đó, người Duy Ngô Nhĩ theo Hồi giáo đã vùng lên chống lại những người Hán ồ ạt đến vùng này sinh sống, khiến họ cảm thấy bị bỏ ngoài lề. Các cuộc nổi dậy bạo lực chưa từng thấy trên đây đã làm khoảng 200 người chết.

Nhật báo chính thức Global Times hôm nay cho biết "Chính quyền địa phương chuẩn bị đối phó với những chuyện có thể xảy ra lúc cận kề ngày kỷ niệm bốn năm", và nhìn nhận là « Dù vậy, vụ bạo động ở Lukqun vẫn gây ngạc nhiên », trong vùng du lịch gần ốc đảo Turpan này. Tờ báo nói rằng có 9 người bị bắt - trong lúc Tân Hoa Xã đưa tin chỉ 4 người – và cho biết thêm « đa số nghi can 18 hay 19 tuổi, trong đó có các cư dân của Lukqun ». Phóng viên báo này không thể vào được Lukqun.

Hai nhà báo của AFP chiều nay khi cố gắng đến Lukqun cũng bị công an vũ trang tạm giữ một tiếng đồng hồ, rồi áp tải về khách sạn ở Turpan. Hôm qua hai phóng viên hãng thông tấn Pháp cũng đã bị công an chận lại trên một ngã đường khác ở gần thành phố Lukqun.

Còn ban tiếng Duy Ngô Nhĩ và tiếng Anh của đài Châu Á Tự Do đặt tại Mỹ hôm qua dẫn nguồn từ các viên chức và người dân địa phương nói rằng có đến 46 người chết, trong đó có 11 người nổi dậy. Hội nghị Thế giới Duy Ngô Nhĩ, một tổ chức ly khai lưu vong nhận định vụ nổi dậy hôm thứ Tư cho thấy « thất bại của chính sách về người Duy Ngô Nhĩ của Trung Quốc », và tố cáo « nạn bưng bít thông tin ».

Một người dân ở Turpan hôm nay cho AFP biết, các cuộc gọi điện thoại và tin nhắn SMS cho bạn bè ở Lukqun đều không đến được. Cách Urumqi 36 km về hướng bắc, ở lối ra xa lộ, các đơn vị công an vũ trang với nhiều xe cộ chắn giữ dọc hai bên vệ đường. Một du khách Trung Quốc nhấn mạnh với Global Times là « Chính quyền đã tăng cường các biện pháp an ninh tại các vùng khác của Tân Cương ». Công an Turpan và các viên chức phụ trách tuyên truyền của Tân Cương từ chối trả lời AFP.