BỘ NGOẠI GIAO — Tổng thống Vladimir Putin của Nga cảnh báo rằng bất kỳ hành động quân sự nào của Hoa Kỳ nhắm vào Syria "sẽ gia tăng bạo lực và gây ra một làn sóng khủng bố mới. Các nhận định được đưa ra vào lúc Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry và vị tương nhiệm Nga Sergei Lavrov sắp gặp nhau tại Geneva để thảo luận kế hoạch của Nga nhằm bảo toàn kho vũ khí hóa học của Syria, ngăn tránh một cuộc tấn công quân sự mà Hoa Kỳ đe dọa sẽ thực hiện. Thông tín viên VOA Scott Stearns tại Bộ Ngoại giao Mỹ ghi nhận chi tiết trong bài tường trình sau đây.

Một giới chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho hay Ngoại trưởng Kerry và Ngoại trưởng Lavrov đã nói chuyện qua điện thoại trước khi lên đường đến Geneva để thảo luận mục tiêu chung là xác định, kiểm chứng và cuối cùng là phá hủy vũ khí hóa học của Syria.

Torng tuần này, Tổng thống Barack Obama đã thận trọng ủng hộ một sáng kiến ngoại giao của Nga, nhưng nói rằng quân đội Hoa Kỳ sẽ sẵn sàng đáp ứng nếu ngoại giao thất bại.

Hoa Kỳ đã công khai bầy tỏ sự nghi ngờ về các ý đồ của Tổng thống Bashar al-Assad và nước đồng minh Nga.

Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Jennifer Psaki nói:

"Chúng tôi đã có một quá trình dài và quanh co với phía Nga, cho nên một lần nữa, chúng tôi bước vào việc này một cách hết sức thận trọng và khi nói chuyện với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov mới cách đây có 2 ngày, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry đã khẳng định rõ rằng chúng tôi sẽ không coi đây là một trò đùa."

Viết trên báo New York Times, Tổng thống Nga Vladimir Putin kêu gọi Hoa Kỳ và tất cả các thành viên của cộng đồng quốc tế hãy tận dụng điều ông gọi là "thiện chí của Syria muốn đặt kho vũ khí hóa học của mình dưới sự kiểm soát quốc tế."

Các giới chức Liên Hiệp Quốc lấy làm lạc quan về các cuộc đàm phán Nga-Mỹ tại Geneva.

Phát ngôn viên của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, ông Farhan Haq nhận định:

"Tổng thư ký Ban Ki-moon cực lực hoan nghênh sự xuất hiện của các cuộc thảo luận quốc tế nghiêm túc có thể đưa đến một thỏa thuận tại Hội đồng Bảo an nhằm bảo toàn và phá hủy vũ khí hóa học của Syria nhằm ngăn tránh việc sử dụng chúng."

Tổng thống Obama quy trách cho các lực lượng Syria về một vụ tấn công bằng vũ khí hóa học gây chết người hồi tháng trước ở Damascus. Ông nói chính lời đe dọa hành động quân sự của Hoa Kỳ đã buộc chính phủ Assad phải thương thuyết qua trung gian của Nga.

Chuyên gia về Trung Ðông và an ninh quốc gia Ari Ratner nói mọi cơ may cho một giải pháp được thương nghị phải được vận dụng.

"Giải pháp thương lượng đó chính xác sẽ ra sao là điều còn phải bàn luận, dĩ nhiên là cả ở bên trong Syria lẫn trong cộng đồng quốc tế rộng lớn hơn. Nhưng nếu như hai tuần lễ vừa qua sắp dẫn tới chiến tranh, và gây khá nhiều rắc rối về nhiều mặt, có đạt được điều gì, tỷ như vận động hướng tới đường lối ngoại giao, cho dù chung cuộc bị thất bại, thì ta cũng cần phải thử một lần chót."

Ông Ratner nói những người chống đối một giải pháp quân sự cho Syria sẽ sẵn sàng hơn để xét lại hành động quân sự nếu họ nhìn thấy các nỗ lực ngoại giao đã được thực hiện để giải quyết vụ khủng hoảng.